در قانون کشور ایران نسب زمانی به صورت قانونی در نظر گرفته می‌شود، که در هنگام انعقاد نطفه فرزند، عقد نکاح بین پدر و مادر او صورت گرفته باشد. اثبات نسب امری پیچیده و دعاوی مربوط به آن کاملا تخصصی می‌باشد. از همین رو قانونگذار برای افرادی که درگیر این نوع از پرونده‌ها هستند، داشتن وکیل را امری بلامانع در نظر گرفته است.
از نظر لغوی نسب به معنای خویشاوندی است. اما از لحاظ قانونی و حقوقی، نسب به معنی این است که دو نفر از یک نسل، یا نسل دیگری باشد. برای مثال رابطه خواهر و برادر یا رابطه پدر و فرزند. برای اینکه نسب بین دو شخص ثابت شود، باید ازدواج زن و مرد و نسب پدر و مادر، به اثبات برسد. گاهی اوقات ممکن است لقاح مصنوعی صورت گرفته باشد یا حتی نسب ناشی از رابطه شبه‌ناک باشد، که تمامی این موارد بیانگر پیچیده بودن پرونده‌های اثبات نسب است. از همین رو اگر شما هم درگیر چنین پرونده‌هایی هستید، توصیه می‌کنیم از یک وکیل اثبات نسب در مشهد یا شهر محل زندگی خود کمک بگیرید.
به طور کلی نسب به رابطه ابوی با فرزندان گفته می‌شود. اگر به هردلیلی، نسب یک فرزند مورد شک و تردید واقع شود، باید 3 موضوع بررسی و ثابت شود تا در نهایت نسب مشروع یا نامشروع آن فرزند، مشخص شود. این سه مورد عبارتند از:
اثبات نسب از موضوعاتی است که رسیدگی آن در صلاحیت دادگاه خانواده است. این موضوع در دادگاه خانواده بررسی و حکم آن صادر می‌شود. طرفین دعوا می‌توانند برای اعتراض به این حکم به دادگاه تجدیدنظر استاد خود مراجعه نمایند و اعتراض خود را نسب به رای دادگاه اعلام کنند.
هنگامی که پدر و مادری به نسب فرزند خود شک داشته باشد، دعوای اثبات نسب مطرح می‌شود. مشروع بودن رابطه نسبی، وجود ادله اثباتی برای دعوای نسب و وجود یک رابطه نسبی، از ارکان مربوط به دعاوی اثبات نسب هستند.
قانونگذار برای اینکه نسب بین دو نفر مشخص شود، دلایلی را مستند می‌داند که این دلایل عبارتند از: سند ولادت یا همان شناسنامه، اقرار اماره فروش، شهادت و امارات، آزمایش DNA و امارات قضایی.
اثبات نسب مادری به دلیل اینکه مادر نمی‌تواند دوران بارداری یا زایمان خود را انکار کند، و از طرف دیگر فقط به مدت 15 روز برای گرفتن شناسنامه فرزند زمان دارد، معمولا راحت‌تر از اثبات نسب پدر انجام می‌شود. برای اینکه نسب مادر مشخص شود، دلایلی وجود دارد که در ادامه هر کدام از آن‌ها را نام می‌بریم:
مسلما داشتن سند ولادت یا همان شناسنامه، راحت‌ترین و بهترین روش برای اثبات نسب می‌باشد. اما برای به رسمیت شناخته شدن آن، نیاز به گواهی ثبت‌احوال یا مامور رسمی آن است. چنانچه یکی از طرفین این ادعا را مطرح کند که تولد فرزند، مطابق با موارد ذکر شده در شناسنامه نیست، باید این موضوع را در قالب ادعایی مبنی بر جعل شناسنامه مطرح کند.
قانونگذار قانونی را تصویب کرده است که مطابق آن، شهادت این امکان را دارد تا ارکان نسب را ثابت نماید. در چنین شرایطی، دادگاه موظف است صحت و درستی شهادت را بررسی نماید. از طرفی در مورد آزمایش خون مدعی و خانواده‌ای که خود را به آن نسب می‌دهد، و امارات آن، کاملا به نظر کارشناس بستگی دارد.
ماده 424 قانون آیین دادرسی مدنی اعلام می‌نماید که شهادت افراد این امکان را دارد تا تمام ارکان نسب را به اثبات برساند. تشخیص درستی و صحت چنین شهادتی به طور کاملا وظیفه دادگاه می‌باشد و دادرس پرونده، اجبرای به تایید مفاد گواهی نخواهد داشت.
یکی دیگر از روش‌های اثبات نسب، اقرار است. قانونگذار صرفا در مورد اقرار حکم خاصی را در نظر گرفته است. قانون مدنی در ماده 1273 خود به صراحت اعلام کرده است که: «اقرار به نسب در صورتی درست است که اولا تحقق نسب بر حسب عادت و قانون ممکن باشد، دوما کسی که به نسب او اقرار شده است، تصدیق کند، مگر در مورد صغیری که اقرار به فرزندی او شده به شرط آن منازعی در بین نباشد.»
اثبات نسب پدری، به نسبت اثبات نسب مادری پیچیده‌تر و سخت‌تر است. از همین رو برای حل چنین پرونده‌هایی بهتر است از یک وکیل اثبات نسب در مشهد یا شهرهای دیگر، کمک بگیرید. برای اثبات نسب پدری، به دلیل اینکه مرد می‌تواند ازدواج‌های موقت داشته باشد، فرزندی که مدعی است باید این امر را به اثبات برسد که حاصل نزدیکی مادر خود با شوهر او بوده است. اغلب مواقع هیچ سند و مدرکی در این خصوص وجود ندارد و اثبات این موضوع بسیار سخت می‌شود. از همین رو قانونگذار اماره یا نشانه قانونی سعی می‌کند این مسئله را حل کند.
از نظر حقوق اسلامی، این موضوع را "اماره فراش" قابل حل شدن است. این موضوع بدین معناست که فرزند متولد شده، متعلق به شوهر است، و خلاف این امر تنها از طریق اثبات این موضوع که زن، زنا کرده است، میسر می‌باشد.
اثبات نسب فرزند نامشروع دقیقا به این نکته اشاره دارد که انعقاد نطفه نه به صورت اشتباه بوده و نه عقد نکاحی صورت گرفته است، یعنی دقیقا از طریق زنا و رابطه نامشروع بوده است. در چنین مواردی، فرزند متولد شده به زانی یا زناکننده یا همان مرد متعلق نمی‌شود. همچنین آن فرزند از پدر خود ارث نخواهد برد. اما پدر او موظف است برای فرزند خود شناسنامه بگیرد و تمام وظایف خود را انجام دهد.
رسیدگی به پرونده‌های اثبات نسب بدین شکل انجام می‌شود که اگر فرزند زیر 18 سال باشد، دادخواست اثبات نسب از طرف او و مادرش، توسط دادستان ارائه می‌شود. سپس دادگاه مدارک و شواهد موجود را بررسی می‌کند و اگر نیاز باشد طرفین را به پزشکی قانونی می‌فرستد تا از طریق آزمایش DNA صحت آن ادعا مشخص شود. یعنی از طریق آزمایش ژنتیک مشخص می‌شود که آیا فرزند متولد شده در زمان زوجیت، متعلق به آن شوهر می‌باشد یا خیر.
در نهایت نتیجه آزمایش که مطابق با نظریه کارشناسان است ارائه می‌شود و طرفین می‌توانند در مدت قانونی که مشخص شده است، نسبت به آن اعتراض نمایند. اما دقت داشته باشید که نتیجه آزمایش DNA برای دادگاه قطعی نیست. بنابراین دادگاه می‌تواند رای دیگری که برخلاف نظریه کارشناسی و نتیجه آزمایش ژنتیک باشد، صادر نماید.
یکی دیگر از نکاتی که بهتر است بدانید این است که دعوی اثبات نسب، علاوه براینکه امکان اعتراض و تجدید نظر دارد، امکان فرجام‌خواهی در دیوان‌عالی کشور را هم دارد. یکی از ادله که در پرونده‌های اثبات نسب می‌تواند تاثیرگذار باشد، شهادت شهود است. در چنین مواردی که به آن‌ها دعاوی غیرمالی گفته می‌شود، شهادت دادن حداقل دو نفر مرد الزامیست و شهادت بانوان قبول نمی‌شود.
با توجه به اینکه از نظر قانونی و شرعی، آقایان می‌توانند ازدواج موقت داشته باشند، برای اثبات نسب پدری نیاز به آزمایشات مختلفی است که در نهایت برهمان اساس، رابطه پدر و فرزندی مشخص شود. از طرفی این آزمایشات بسیار گران قیمت هستند و به سادگی در دسترس افراد قرار ندارند. بنابراین موارد دیگری برای اثبات نسب به میان می‌آید. از همین رو توصیه می‌کنیم در این خصوص حتما با یک وکیل اثبات نسب در مشهد یا شهر محل زندگی خود، مشورت کنید. وکیل علی ابراهیمی مهر به همراه تیم باتجربه و متخصص خود، به راحتی می‌توانند پرونده‌های مربوط به اثبات نسب را حل کنند. پس همین حالا با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.
